اگر عاشق تاریخ و تمدن کهن ایرانی باشید، هیچ چیز لذتبخشتر از قدم زدن در بقایای به جا مانده از یک شهر هزار ساله نیست. شهر باستانی حریره نمونه بینظیری از معماری و فرهنگ ایرانیان باستان است و مانند یک ماشین زمان، شما را به صدها سال قبل میبرد. در این مقاله با شهر حریره در جزیره زیبای کیش و قسمتهای مختلف آن آشنا میشوید و میخوانید که چطور میتوانید از این جاذبه گردشگری دیدن کنید. از شما دعوت میکنیم تا انتهای این مطلب کاربردی همراه ما باشید.
قدمت شهر حریره به اواخر دوران ساسانیان و اوایل ورود اسلام به ایران برمیگردد. در سال 356 هجری قمری، بندر سیراف ویران شد و رونق سابق خود را از دست داد. از آن زمان، جزیره کیش به عنوان جایگزین ایدهآلی به عنوان مرکز ارتباطی بین ایران، هند و شرق آسیا انتخاب شد. در همان زمان بندر حریره نیز احداث و بعدتر در دوران ایلخانی با بازسازی مجدد، بناهای مختلفی در آن ساخته شد.
این گنجینه تاریخی ایران در روزگاران دور، شهر زیبا و باشکوهی بوده که تاجران به آن علاقه زیادی داشتند و به دلیل سبز و لطیف بودنش مانند حریر، به این نام شناخته میشده است. اما متاسفانه با گذشت زمان بیشتر بخشهای حریره از گزند حوادث طبیعی و مداخلات انسانی در امان نمانده و تخریب شده است. با این حال هنوز هم بقایای به جا مانده از شهر به عنوان یکی از جذابترین جاهای دیدنی کیش وسعت، امکانات و معماری خاص آن را در معرض نمایش میگذارند.
شهر حریره با وسعت بیش از 120 هکتار از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است. معمولا اگر با تور کیش به جزیره سفر کنید، در بازدید از حریره تور لیدری شما را راهنمایی میکند. با این حال، در این بخش از مقاله با دیدنیهای شهر حریره آشنا میشوید.
یکی از بخشهای دیدنی شهر حریره، اسکلهای است که مانند هزارتوی پرپیچوخمی در امتداد ساحل وجود دارد. کانالهای ورودی و خروجی بندرگاه همچنان پس از گذشت صدها سال پابرجا هستند و علاوه بر راهروهای سنگی، پلکان منتهی به دریا نیز دیده میشود. این اسکله یکی از جاهای دیدنی کیش در شب نیز محسوب میشود.
به موازات ساختمان بندرگاه، عمارتی دیده میشود که بین مردم محلی کیش به قصر شهرت دارد. براساس مستندات تاریخی مانند نوشتههای وصاف، این عمارت مرتفع در گذشته به نام قصر ملک جمشید شناخته میشده است. اطلاعات دقیقی درباره کیستی ملک جمشید در دست نیست اما براساس حدسیات کاوشگران و تاریخ شناسان، احتمالا این عمارت محل زندگی و حکومت حاکم وقت شهر حریره بوده است.
یکی دیگر از بخشهای دیدنی شهر حریره خانه اعیانی با وسعت 300 متر است که قدیمیترین خانه در جنوب کشور بوده و خانههای قدیمی یزد و کاشان را یادآوری میکند. در گذشتههای دور در این عمارت چند خانواده با هم زندگی میکردند و اکنون بقایای متعددی از آن شامل ورودی، شاهنشین، یک خانه بزرگ شمالی و خانه کوچک جنوبی باقی مانده است.
همچنین در خانه اعیانی شهر حریره اشیای سفالی، کاشیهای لعابدار و گچبریهای زیبایی متعلق به قرن سیزده و چهارده میلادی کشف شده است. کاشیهای ستارهدار وارداتی موجود در این بنا نشان میدهد که خانه اعیانی متعلق ثروتمندان جزیره بوده و علت نامگذاری آن همین است. متاسفانه با گذشت زمان بسیاری از قسمتهای خانه تخریب شدهاند. با این حال آثاری از سکوهای جلوی درب ورودی، اتاق شاه نشین بزرگ در کنار ورودی و راهروی متصل به حیاط مرکزی باقی مانده است. بازدید از خانه اعیانی و سفر به گذشتههای دور میتواند به اندازه موج های آبی کیش جذاب باشد.
قدمت حمام شهر حریره به دوره ایلخانی و تیموری برمیگردد و یکی از قدیمیترین حمامهای ایران است که در دورههای متعددی موردبازسازی قرار گرفته است. این حمام با وسعت 500 متر مربع در شمال غربی شهر حریره قرار دارد. در قسمت شمالی حمام حصار، صحنهای متعدد، بخش خدمات، انبار و اتاق کارگر قرار داشته و سربینه، گرمخانه، تون و دو خزینه کوچک و بزرگ نیز در جنوب گرمخانه ساخته شدهاند. با توجه به اینکه حمام حریره ظرفیت محدودی دارد، به نظر میرسد متعلق به صاحب خانه اعیانی و استفاده ساکنان عمارت بوده است.
در شهر حریره مسجدی نیز وجود دارد که با چهار محراب و 2000 متر مربع مساحت در مرکز شهر واقع شده است. مسجد حریره با معماری سلجوقی ساخته و در دورههای بعد اجزای مختلف آن از جمله شبستان، چهار محراب، مناره بلند با پلان دایرهای و آبانبار مرمت و بازسازی شدهاند. این مسجد علاوه بر محل عبادت، مکانی برای اسکان و استراحت پاره وقت تجار نیز بوده است. نکته جالب درباره مسجد، بدون سقف بودن آن است.
کارگاههای متعددی در بخش ساحلی شهر حریره وجود دارد که هر کدام کاربری متفاوتی داشتهاند. برای مثال در یکی از کارگاهها، کف اتاقها شیاردار طراحی شده تا بتوانند با استفاده از آنها شیره خرما بگیرند. شیره با عبور شیارها در کف در مخزن گوشه اتاق جمعآوری شده، در کوزههایی ذخیره و از طریق حفرههایی از ساحل به داخل کشتی منتقل میشد.
کارگاه دیگری به تولید شیشه اختصاص داشته است؛ چرا که کورههای شیشهگری در آنها دیده میشود. این کارگاهها نشان میدهد که در دوره ایلخانی تجارت جزیره صرفا به صید ماهی و مروارید محدود نبوده و مصنوعاتی نیز در حریره ساخته و صادر میشده است. در بخش ساحلی حریره امکان تفریحات آبی کیش وجود ندارد و باید به ساحلهای دیگر کیش بروید.
چه قصد سوار شدن بر پدل بورد کیش را داشته باشید و چه بخواهید از شهر حریره دیدن کنید، باید از قبل استعلام ساعات و روزهای ارائه خدمات را بگیرید. شما میتوانید به صورت رایگان، هر روز از ساعت 10 صبح تا 10 شب از شهر حریره دیدن کنید و نیازی به خرید بلیط نیست.
در این مقاله با شهر حریره جزیره کیش آشنا شدید. شما میتوانید برای گشتوگذار در میان این شهر جذاب هزار ساله به تورهای ما در طاها گشت بپیوندید یا با تهیه بلیط هواپیما کیش از ما راهی این جزیره دوست داشتنی شوید. در پایان اگر سوالی در این باره دارید، از شما دعوت میکنیم در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.