تئاتر بولشوی مسکو، نماد برجستهای از هنر و فرهنگ روسیه، تاثیر شگرفی بر تاریخ و تکامل هنرهای نمایشی این کشور داشته است. از زمان تاسیس این تئاتر یعنی تقریبا ۲۵۰ سال پیش، بولشوی به نمادی جهانی از اپرا و باله کلاسیک تبدیل شده است. در این مکان است که میتوانید جادوی رقص، موسیقی و تئاتر روسی را به بهترین نحو ممکن تجربه کنید. اگر به مسکو سفر میکنید، تماشای نمایش در تئاتر بولشوی را از دست ندهید؛ حضور در این تئاتر تجربهای فراموشنشدنی خواهد بود که هرگز از ذهن شما پاک نمیشود. در این مطلب هر آنچه را که باید درباره تئاتر بولشوی مسکو بدانید، در اختیارتان قرار میدهیم. از شما دعوت میکنیم تا انتها همراه ما باشید.
تئاتر بولشوی مسکو در دو محل اصلی قرار دارد. صحنه تاریخی تئاتر بولشوی در میدان تئاتر (Teatralnaya ploschad) واقع بوده و آدرس آن خیابان تئاتر شماره 1 (Teatralnaya ploschad, 1) است. همچنین صحنه جدید یا کوچک تئاتر در خیابان بولشایا دیمیتروکا، شماره 4/2 (Ulitsa Bol’shaya Dmitrovka, 4/2) قرار دارد. برای دسترسی به تئاتر با مترو، ایستگاههای «تئاترالنایا» (Teatralnaya؛ با خروجی تئاتر بولشوی) یا «اخهوتنی راد» (Okhotnyi ryad؛ با خروجی میدان تئاتر) مناسب هستند.
در صورتی که با خودرو میخواهید به تئاتر برسید، اگر در خیابان موخوفایا (Mokhovaya) باشید، باید مستقیم ادامه دهید تا به میدان تئاتر برسید که تئاتر بولشوی در آنجا قرار دارد. اگر از خیابان توارسکایا (Tverskaya) در حال حرکت به سمت مرکز هستید، بهطور خودکار به خیابان تئاترالنی پرویزد (Teatralnyi Proezd) هدایت خواهید شد که به تئاتر بولشوی میرسد. همچنین اگر در خیابان پتروفسکا (Petrovka) باشید، که خیابان یکطرفه است، میتوانید بهراحتی تا خود تئاتر رانندگی کنید. در صورت همراهی با تور روسیه نوروز همه تمهیدات لازم برای رساندن شما به تئاتر از قبل تدارک دیده شده و نیازی نیست دغدغهای از این بابت داشته باشید.
تئاتر بولشوی مسکو نه تنها نماد هنر و فرهنگ روسیه است، بلکه تاریخچهای پر فراز و نشیب دارد که نشاندهنده تحولات بزرگ این کشور در گذر زمان است. در این بخش قصد داریم به بررسی تاریخچه این تئاتر عظیم در سه دوره مهم بپردازیم: دوران امپراتوری روسیه، دوران شوروی و روسیه پس از فروپاشی شوروی تا امروز. هر یک از این دورهها به شکلی منحصر به فرد تاثیرات خود را بر تئاتر بولشوی گذاشته و آن را به شکل کنونیاش رسانده است. برای مشاهده قیمت تور روسیه بهمنظور شرکت در تئاتر باشکوه بولشوی روی لینک کلیک کنید.
تئاتر بولشوی در دوران امپراتوری روسیه آغاز به کار کرد و تاریخچه آن با تاسیس آن در سال 1776 بهعنوان یک تئاتر خصوصی برای دادستان مسکو، پرنس پیتر اوروسوف، رقم خورد. این تئاتر ابتدا برای برگزاری نمایشها، مهمانیهای ماسکارد و دیگر رویدادها ایجاد شد و هنرمندان آن از نقاط مختلف جمعآوری شدند؛ نه تنها ستارگان بینالمللی، بلکه اعضای تئاترهای دهقانی و کودکانی از یتیمخانه مسکو که در تئاتر و رقص آموزش دیده بودند نیز در این تئاتر حضور داشتند. همکاری دانشگاه دولتی مسکو و مدارس وابسته به آن در آموزش اعضای گروه تئاتر نقش مهمی ایفا کرد. یکی از بنیانگذاران تئاتر، کارآفرین انگلیسی و مدیر تئاتر، مایکل مادوکس بود که با طراحی دکورهای مکانیکی ابتکاری، به کیفیت نمایشها افزود.
تئاتر بولشوی پس از آتشسوزی در سال 1780، در خیابان پتروکا بازسازی شد و نام «تئاتر پتروفسکی» را به خود گرفت. اولین نمایش تئاتر پتروفسکی در تاریخ 30 دسامبر 1780 با یک باله و خواندن آثار ادبی آغاز شد. در آن زمان گروه تئاتر تحت رهبری مادوکس، از سال 1780 تا 1794، بیش از 400 اجرا به نمایش گذاشت.
در ابتدای قرن نوزدهم، تئاتر پتروفسکی شروع به تبدیل شدن به یک تئاتر با مقیاس و شکوهی فراتر از تئاتر بولشوی کامننی سنتپترزبورگ کرد که در آن زمان تئاتر اصلی باله و اپرای امپراتوری بود. هنرمندان پتروفسکی در مدرسه تئاتر امپراتوری مسکو آموزش دیدند. در سال 1820، ساخت یک تئاتر جدید بهدست معمار اسیوپ بووه آغاز شد و تئاتر «بولشوی پتروفسکی» در 6 ژانویه 1825 افتتاح گردید. ساختمان نئوکلاسیک تئاتر بولشوی پتروفسکی، شکوهی را که در داخل آن به وقوع میپیوست، منعکس میکرد. نمای باشکوه آن به میدان تئاترالنایا مینگریست و در بالای پرچین ستونهای آن، مجسمه آپولو (خدای موسیقی، رقص و شعر در یونان و روم) قرار داشت.
تا آن زمان، برنامه اجرایی تئاتر بولشوی پتروفسکی بیشتر بر اپرا و باله متمرکز بود و بهطور مرتب بهروزرسانی میشد تا جدیدترین آثار هنری را به تماشاگران بولشوی ارائه دهد. آثار بسیاری از آهنگسازان مشهور روسی و اروپایی از جمله آثار چایکوفسکی، ریمسکی-کورساکوف، موسورسکی و راخمانینف، و همچنین وردی و واگنر در اینجا نخستین بار اجرا شد. تا ابتدای قرن بیستم، اجراهای تئاتر بولشوی تاثیر عمیقی در غرب داشت.
معمار ارشد تئاترهای امپراتوری، آلبرت کاووس، مسئول بازسازی تئاتر در میانه دهه 1850 بود و آن را به شکلی بزرگتر و باشکوهتر به پایان رساند. تئاتر جدید توانست بیش از 2000 تماشاگر را در خود جای دهد و با آکوستیکهای عالی و لوسترهای بلورین، سالن ششطبقهاش که به سبک رنسانس و بیزانسی طراحی شده و با طلا و قرمز تزئین شده بود، روشن میشد. دیوارنگاری «آپولو و موزها» سقف تئاتر را زینت میداد.
تئاتر بولشوی در دوران شوروی، پس از آخرین اجرای تئاتر امپراتوری بولشوی در 28 فوریه 1918، به مالکیت دولت درآمد. آینده تئاتر بولشوی در دوران شوروی به نظر نامطمئن میرسید، چرا که هنرهای عالی مانند باله و اپرا با ایدئولوژی شوروی تطابق نداشتند و به عنوان «یادگاری از گذشته بورژوایی» شناخته میشدند. با این حال، موقعیت استراتژیک تئاتر بولشوی نزدیک به کرملین باعث شد که این مکان به محل ایدهآلی برای برگزاری رویدادهای سیاسی تبدیل شود و کنفرانسهای سراسری شوراهای کارگران و دهقانان، جلسات کمیته اجرایی مرکزی سراسری روسیه و کنگرههای کمینترن در آنجا برگزار گردد.
در دوران شوروی، فعالیتهای تئاتر بولشوی همچنان با اجراهای کلاسیک روسی و خارجی، اقتباسهای ایدئولوژیک و نمایشهای جدید از آهنگسازان و کارگردانان شوروی ادامه داشت. از جمله آثار مهمی که در تئاتر بولشوی به صحنه رفت، میتوان به اپرای «بانوی مکبث کویبیسک» از شاستاکوویچ و باله «اسپارتاک» از خاچاتوریان اشاره کرد. همچنین اعتبار بینالمللی گروه باله بولشوی پس از مرگ استالین نیز حفظ شد و این گروه شروع به اجرای تورهایی در خارج از روسیه کرد. بنابراین نمونههای بسیاری از آن در کشورهای دیگر در تور اروپا دیده میشد.
در جریان جنگ جهانی دوم، گروه تئاتر بولشوی به کوییبیشف (که امروزه سامارا نامیده میشود) منتقل شد و به اجراهای خود ادامه داد. پس از آسیبهای وارده به تئاتر از بمباران دشمن، کارهای مرمتی انجام شد و تئاتر در پاییز 1943 با اجرای اپرای «یک زندگی برای تزار» اثر گلینکا که یک قرن پیش در بولشوی به صحنه رفته بود، دوباره بازگشایی شد.
پس از فروپاشی شوروی، تئاتر بولشوی وارد دوران جدیدی شد و در سال 2002 در حین بازسازی گسترده آن، صحنه جدیدی بهنام «مرحله جدید» برای ادامه فعالیتهای تئاتر افتتاح شد. این بازسازی شامل بازگشت به دکوراسیون دوران امپراتوری و آکوستیکهای طراحیشده توسط کاووس بود. صحنه تاریخی تئاتر بولشوی در 28 اکتبر 2011 پس از تکمیل بازسازی و بهصورت رسمی، با یک کنسرت گالا ویژه که با حضور ولادیمیر پوتین و دیمیتری مدودف برگزار شد، دوباره بازگشایی گردید. گروه تئاتر بولشوی از زمان تاسیس، از 40 هنرمند در سال 1785 به بیش از 900 هنرمند کنونی افزایش یافته است. این گروه شامل گروههای باله و اپرای بولشوی، ارکستر تئاتر بولشوی و ارکستر برنجی صحنهای است. هنرمندان تئاتر بولشوی در طول تاریخ خود، چه در دوران شوروی و چه در دوران پس از آن، جوایز دولتی فراوانی کسب کردهاند و همچنان به عنوان نمادی از هنر و فرهنگ روسیه شناخته میشوند.
امروزه تئاتر بولشوی بهعنوان یکی از جاذبههای گردشگری روسیه، شاهکارهای کلاسیک روسی و خارجی را به نمایش میگذارد و در عین حال از توسعه خلاقانه باله و اپرای روسی حمایت میکند. برای مثال با سفارش آثار جدیدی که بهویژه برای اجرا در بولشوی ساخته شدهاند و همچنین با برنامه اپرای هنرمندان جوان که محبوبیت زیادی دارد. برنامه اجرایی تئاتر بولشوی عمدتا شامل شاهکارهای باله و اپرای روسی از قرن نوزدهم و بیستم است و با حضور در یکی از این اجراها، میتوانید واقعا شکوه تئاتر امپراتوری بولشوی را حس کنید. در ادامه با دیدنیها و جاذبههای تئاتر بولشوی مسکو آشنا میشوید.
گروه باله بولشوی همزمان با تئاتر بولشوی شکل گرفت و شهرت آن از آغاز قرن بیستم تحت رهبری مربی باله، آلکساندر گورسکی، افزایش یافت. او با اضافه کردن هویتی منحصربهفرد و چورئوگرافی جسور و طبیعی به بالههای سنتی مانند «دریاچه قو» و «ارازل شکلاتی» تغییرات زیادی ایجاد کرد. سبک گورسکی هنوز هم در تئاتر بولشوی مشاهده میشود و در تضاد با سبکهای سنتیتر و کلاسیکتری است که در تئاتر ماریینسکی سنتپترزبورگ به نمایش گذاشته میشوند.
امروزه گروه باله بولشوی بزرگترین گروه باله در جهان است که تحت رهبری مدیر هنری، ماخار وازائف، فعالیت میکند. این گروه عمدتا آثار بالهای از قرن نوزدهم و بیستم را مانند «دریاچه قو» و «ارازل شکلاتی» و «زیبای خفته» اثر چایکوفسکی (که اولین بار در مارس 1877 در بولشوی به صحنه رفت)، «جیزيل» اثر آدام و «رومئو و ژولیت» اثر پروکوفیف اجرا میکند. بیشتر رقاصان از خود گروه باله بولشوی هستند، هرچند گاهی برخی اجراهای مهمان نیز برگزار میشود. برای تماشای باله باشکوه بولشوی برای تهیه بلیط تهران مسکو همین حالا اقدام کنید.
در طول قرنها، گروه اپرای بولشوی اجراهای تاریخی بسیاری را به صحنه برده است. از جمله این اجراها میتوان به اپرای «دختر پسکوف» اثر ریمسکی-کورساکوف با حضور فئودور شالیاپین در نقش ایوان مخوف در اکتبر 1901 و اپرای «بانوی مکبث کویبیسک» اثر شاستاکوویچ در ژانویه 1934 اشاره کرد که به مدت نزدیک به 30 سال سانسور شد. جالب است که اگرچه نخستین اجرای «بوریس گودونوف» اثر موسورسکی در دسامبر 1888 با واکنشهای منفی مواجه شد، بازسازی آن در سال 1948 توسط لئونید باراتوف به قدری موفق بود که همچنان جزو برنامههای اجرایی گروه اپرای بولشوی باقی مانده است.
امروزه گروه اپرای بولشوی تخصص خود را در اجرای کلاسیکهای اپرای روسی قرار داده است. آثار مشهور گروه شامل اپراهای گلینکا، ریمسکی-کورساکوف و چایکوفسکی است، همچنین برخی اجراها از آهنگسازان بینالمللی (عمدتا آهنگسازان ایتالیایی مانند وردی و پوچینی) نیز در برنامه است. اپراهای تئاتر بولشوی همواره نمایشهای بزرگی هستند که با رقصندگان و دکورهای فوقالعاده همراه با لباسهای فاخر اجرا میشوند و نباید فرصت شرکت در آنها را قبل از خرید بلیط هواپیما مسکو به تهران از دست بدهید.
در اواسط دهه 1850 دفتر تئاترهای امپراتوری مسکو با درک اهمیت هنری و تاریخی تئاتر بولشوی و جمع هنری آن، شروع به جمعآوری موارد آرشیوی کرد. در سال 1918، موزهای تئاتری تاسیس شد تا این مجموعهها را در خود جای دهد و به نمایش بگذارد و همچنین به فعالیتهای آموزشی بپردازد. امروزه این موزه خانهای برای بیش از 200,000 اثر است و به یک گنجینه واقعی برای علاقهمندان به تئاتر تبدیل شده است. مجموعه آن شامل برنامههای تئاتری و پوسترها، طراحیهای لباس و دکور، وسایل صحنه، لباسها، عکسها و پرترههای شخصیتهای هنری کلیدی، نقشههای معماری تئاتر بولشوی، امضاها و وسایل شخصی هنرمندان مشهور است.
قیمت بلیتها میتواند بسیار متفاوت باشد؛ بنابراین به محض رزرو هتل در مسکو اگر برنامهای برای شرکت در تئاتر بولشوی دارید، حتما بلیط خود را به صورت آنلاین تهیه کنید. در سپتامبر 2020، بلیتهای اجراهای روز و شب یک اپرا یا باله مشهور در صحنه تاریخی از 600 تا 15,000 روبل متغیر و در صحنه جدید قیمتها بین 200 تا 5,000 روبل بود. اجراهای صبح ارزانتر هستند و اجراهای شب گرانترین قیمت را دارند. بلیتهای تئاتر بولشوی در سه مرحله به فروش میرسند:
اولین مرحله، بلیتهای ارزانتر است که قبل از فروش عمومی عرضه میشود و بهطور مستقیم از باجه بلیت تئاتر بولشوی قابل خریداری هستند. این بلیتها فقط به فردی که قصد حضور شخصی در اجرا را دارد، فروخته میشوند و باید کارت شناسایی خود را ارائه دهد. پس از اتمام دوره پیشفروش، بلیتها از طریق وبسایت تئاتر بولشوی منتشر میشوند و تنها با ثبتنام در وبسایت قابل دسترسی هستند. این بلیتها قابل انتقال نیستند و فرد ذکرشده روی بلیت باید هنگام ورود به تئاتر کارت شناسایی خود را ارائه دهد.
در نهایت بلیتهای باقیمانده برای فروش عمومی در باجه بلیت و بهصورت آنلاین در دسترس قرار میگیرند. برای خرید این بلیتها نیازی به ارائه اطلاعات شخصی نیست و این بلیتها قابل انتقال هستند. برای مثال برای اجراهای «ارازل شکلاتی» در تاریخهای 23 و 24 سپتامبر 2020، بلیتهای پیشفروش در تاریخ 22 اوت ساعت 11:00 از باجه بلیت تئاتر بولشوی در دسترس بودند، بلیتها در ساعت 12:00 همان روز در وبسایت منتشر شدند و فروش عمومی بلیتها از 28 اوت ساعت 11:00 آغاز شد.
برای حضور در این تئاتر کد لباس سختگیرانهای وجود ندارد. یک لباس مناسب برای مردان میتواند شامل یک پیراهن شیک، شلوار و کفش رسمی باشد و برای زنان، شلوار و بلوز شیک یا یک لباس مجلسی با کفش پاشنهدار یا بوتهای زیبا مناسب است. اگر تمایل دارید که لباس شب کامل بپوشید، قطعا از نظر ظاهری نامناسب نخواهید بود. خلاصه اینکه به یاد داشته باشید حضور در یک نمایش در تئاتر بولشوی یک مناسبت ویژه است و روسها به ظاهر خود بسیار اهمیت میدهند.
تئاتر بولشوی مسکو یکی از مهمترین و معروفترین جاذبههای فرهنگی این شهر است که دسترسی به آن از طریق مترو و خودرو کار چندان سختی نیست. این تئاتر با دو صحنه اصلی، همواره میزبان نمایشهای باشکوه باله و اپراست که تماشای آنها تجربهای فراموشنشدنی خواهد بود. اگر شما نیز به دنبال تجربهای متفاوت از فرهنگ روسیه هستید و میخواهید در یکی از این نمایشهای بینظیر شرکت کنید، به شما پیشنهاد میکنیم به تورهای روسیه طاهاگشت بپیوندید. با این تور، شما میتوانید به راحتی بلیت تئاتر بولشوی را تهیه کرده و از این شاهکار فرهنگی و هنری لذت ببرید.