در قلب سنت پترزبورگ، جایی که تاریخ با هنر گره خورده، بنایی سر برافراشته که نهتنها نماد شکوه معماری روسیه است، بلکه نامش در کنار شاهکارهای جهانی چون کلیسای سنپیتر در واتیکان، کلیسای سنت پل لندن و سانتا ماریا دل فیوره فلورانس میدرخشد. کلیسای جامع اسحاق با گنبد طلایی و ارتفاع صد متریاش، عظیمترین کلیسای این شهر به شمار میرود؛ بنایی که ظرفیت پذیرش همزمان ۱۲ هزار نفر را دارد و از دور، مانند تاجی زرین بر سر شهر میدرخشد. اگرچه امروز این کلیسا بیشتر نقش موزهای تاریخی را ایفا میکند، اما در روزهای مهم مذهبی، همچنان میزبان مراسم نیایش مسیحیان ارتدوکس است. در این مقاله هر آنچه را که باید قبل از بازدید از کلیسای جامع اسحاق سنت پترزبورگ بدانید، در اختیارتان قرار میدهیم. از شما دعوت میکنیم تا انتها همراه ما باشید.
تاریخ کلیسای جامع اسحاق، روایت پر فراز و نشیبی از تغییرات معماری، تحولات سیاسی و نشانهای از پایداری فرهنگی روسیه است و نباید فرصت بازدید از آن را تور روسيه از دست بدهید. ریشههای این بنا به سال ۱۷۱۰ بازمیگردد؛ زمانی که یک کارگاه طراحی چوبی در نزدیکی کارخانه کشتیسازی شهر به کلیسای کوچکی تبدیل شد. این کلیسا به افتخار «اسحاق دالماتی»، قدیسی که پتر کبیر در روز جشن او به دنیا آمده بود، نامگذاری شد. تنها دو سال بعد، پتر کبیر مراسم ازدواج دوم خود با کاترین را در همین کلیسا برگزار کرد و این واقعه، نخستین کلیسای اسحاق را به بخشی از تاریخ سیاسی روسیه بدل کرد.
در سال ۱۷۱۷، پتر تصمیم گرفت کلیسا را با مصالح سنگی بازسازی کند. اما موقعیت آن در کنار رود نوا باعث شد پایههای ساختمان آسیب ببینند و در نهایت کلیسا دوباره تخریب شود. بازسازی سومین نسخه کلیسا در سال ۱۷۶۸ کلید خورد و ساخت آن تا ۱۸۰۲ ادامه یافت، اما ظاهر ناهماهنگ و فرم غیرجذابش باعث شد الکساندر اول، امپراتور وقت، دستور به طراحی مجدد بدهد.
در نهایت طراحی نسخه چهارم کلیسای اسحاق به معمار فرانسوی «اگوست دو مونفران» سپرده شد. ساخت این شاهکار عظیم، از سال ۱۸۱۸ تا ۱۸۵۸ (یعنی بهمدت چهل سال) به طول انجامید و در روز ۳۰ می همان سال، بهطور رسمی تقدیس شد.
پس از انقلاب ۱۹۱۷، اموال طلایی و نقرهای کلیسا مصادره شد، اما عبادتها همچنان ادامه داشتند تا اینکه در سال ۱۹۲۸ کلیسا بسته شد. تنها سه سال بعد، «موزه ضددینی» در این مکان افتتاح شد.
در طول جنگ جهانی دوم، نمای کلیسا به رنگ خاکستری درآمد تا از دید دشمنان پنهان بماند. در این دوران، کارکنان موزه بههمراه خانوادههایشان در زیرزمین کلیسا پناه گرفتند؛ جایی که همزمان محلی برای نگهداری آثار هنری سایر موزههای لنینگراد نیز بود.
در سال ۱۹۴۸، کلیسا رسما به موزه و یکی از مکانهای دیدنی روسیه تبدیل شد. اما از سال ۱۹۹۰، بار دیگر مراسم مذهبی در آن برگزار میشود و بحثها برای بازگرداندن کامل این مکان مقدس به کلیسای ارتدوکس روسیه همچنان ادامه دارد.
کلیسای جامع اسحاق با ظرفیت ۱۲ هزار نفر، نهتنها یکی از بزرگترین کلیساهای روسیه است، بلکه چهارمین کلیسای گنبددار بزرگ در کل اروپاست و صرفا بازدید از آن ارزشش را دارد که برای هزینه تور اروپا پسانداز کنید. این بنای عظیم ۱۰۱/۵ متر ارتفاع دارد و دیوارهایی به ضخامت ۲/۷ تا ۵ متر، که نشاندهنده استحکام کمنظیر آن است. گنبد باشکوه کلیسا با قطر ۲۵/۸ متر، با حدود ۱۰۰ کیلوگرم طلا پوشیده شده و از دور همچون خورشیدی درخشان در دل شهر میدرخشد.
در اطراف کلیسا ۴۸ ستون گرانیتی از سنگهای فنلاندی قرار دارد که در پایه هرکدام، مدالی پلاتینی با تصویر الکساندر اول نصب شده است. همچنین ۲۴ ستون گرانیتی دیگر در بخش گنبد تعبیه شدهاند که در پای آنها به رسم یادبود، روبلهای نقرهای ویژه گذاشته شده است.
بخشهای برنزی سر درِ کلیسا، در کارخانهای واقع در سنپترزبورگ ساخته شدهاند که متعلق به مهندس و صنعتگر اسکاتلندی، چارلز برد بود. فضای داخلی کلیسا با ترکیبی از مرمر و سنگهای نیمهقیمتی از نقاط مختلف روسیه و اروپا تزئین شده است. مرمر خاکستری از روسکیالا و مرمر صورتی از تیودویا در کارلیا آمدهاند. مرمر سفید که در محراب و آیکونها به کار رفته از کارارا ایتالیا وارد شده و سنگهای زرد از سیینا، سبز از جنوا و قرمز از کوههای فرانسوی سون تهیه شدهاند.
برترین نقاشان روس، دیوارنگارهها و نمادهای مذهبی را خلق کردهاند و تزئینات موزاییکی نیز توسط استادکارانی از روسیه و ایتالیا اجرا شدهاند. خلاصه اینکه ترکیبی بینظیر از هنر، معماری و معنویت این شاهکار را که یکی از جاهای دیدنی سنت پترزبورگ است، ساختهاند.
بازدید از کلیسای جامع اسحاق تنها تماشای یک بنای تاریخی نیست، بلکه تجربهای عمیق از تاریخ، هنر و دین است و توصیه میکنیم قبل از پرواز مسکو تهران حتما برنامهای برای آن داشته باشید. تورهای راهنمای این مجموعه، اطلاعاتی جامع از روند ساخت، تزئینات هنری، مجسمهها و موضوعات کتاب مقدسیِ بهکاررفته در نقاشیهای کلیسا ارائه میدهند؛ روایتی تصویری از مفاهیم مسیحی در قالب هنر روسی.
یکی از جذابترین بخشهای بازدید، بالا رفتن از راهپله مارپیچی کلیساست که به سکوی بازدید اطراف ستونها میرسد. از ارتفاع ۴۳ متری، نمایی ۳۶۰ درجه از شهر سنت پترزبورگ پیش روی شما قرار میگیرد و چشمانتان شهر را از زاویهای خواهند دید که هیچ پنجرهای نه در هتل مسکو و نه در اقامتگاههای سنت پترزبورگ ارائه نمیدهد.
ساعات کاری موزه از ساعت ۱۰:۳۰ تا ۱۸:۰۰ است و چهارشنبهها تعطیل است. سکوی دیدبانی ستونها نیز از ساعت ۱۰:۰۰ تا ۱۸:۰۰ قابل بازدید است. برنامههای شبانه موزه از اول مه تا ۳۰ سپتامبر هر شب از ساعت ۱۸:۰۰ تا ۲۲:۳۰ برگزار میشود. در این بازه زمانی، کلیسا هفت روز هفته باز است. اما از اول اکتبر تا ۳۰ آوریل، تنها یک روز تعطیلی در ماه دارد که سومین چهارشنبه هر ماه است.
تور ویژه «بازدید شبانه از ستونها» نیز از اول مه تا پایان سپتامبر، هر شب از ساعت ۱۸:۰۰ تا ۲۲:۳۰ برگزار میشود و فرصتیست برای تماشای سنت پترزبورگ در نور غروب و شب.
کلیسای جامع اسحاق نهتنها نماد معماری باشکوه روسی است، بلکه تکهای زنده از تاریخ، فرهنگ و هنر سنت پترزبورگ به شمار میرود. از گنبد طلایی گرفته تا ستونهای عظیم گرانیتی، هر گوشهاش چیزی برای شگفتزده کردن شما دارد. اگر میخواهید این شاهکار را از نزدیک ببینید و با راهنمای فارسیزبان، داستانها و رمز و رازهای آن را بشنوید، همراه تور نوروز روسیه طاهاگشت شوید. ما با برنامهریزی حرفهای، تجربهای متفاوت و بهیادماندنی از سفر به سنت پترزبورگ را برایتان رقم میزنیم. همین حالا برای اطلاعات بیشتر و رزرو، با ما تماس بگیرید.