پارک ودنخا مسکو
در شمال مسکو، جایی که هنر، علم و تاریخ به هم می‌رسند، پارک ودنخا (VDNKh) قرار گرفته است؛ مجموعه‌ای عظیم که عنوان بزرگ‌ترین مرکز نمایشگاهی، موزه‌ای و تفریحی جهان را یدک می‌کشد. این پارک در ابتدا برای نمایش شکوه کشاورزی شوروی طراحی شد، اما امروزه به نمادی زنده از معماری، فرهنگ و تاریخ آن دوران تبدیل شده است. ودنخا حالا میزبان نمایشگاه‌ها و رویدادهای فرهنگی، تجاری و بین‌المللی متعددی است که در میان کاخ‌ها، سالن‌های تاریخی و باغ‌های دیدنی برگزار می‌شود. سالانه بیش از ۳۳ میلیون نفر از این مجموعه بازدید می‌کنند؛ رقمی که آن را در میان محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری مسکو قرار داده است. در این مقاله بیشتر با پارک ودنخا مسکو آشنا می‌شوید. تا انتها همراه ما باشید.
پارک ودنخا مسکو کجاست و چطور به آنجا برویم؟
پارک ودنخا در شمال مسکو و در منطقه استانکینو واقع شده و حدود ۹ کیلومتر از میدان سرخ فاصله دارد. با اینکه موقعیت جغرافیایی‌اش کمی دور از مرکز شهر است، اما دسترسی به آن با مترو بسیار آسان است و این مسیر از رایج‌ترین گزینه‌ها برای بازدیدکنندگان تورروسیه به شمار می‌رود.
برای رسیدن به ودنخا، کافی است سوار خط ۶ متروی مسکو (خط نارنجی) شوید و در ایستگاه VDNKh پیاده شوید که ایستگاه اختصاصی همان پارک است، بنابراین به‌راحتی قابل تشخیص خواهد بود. بعد از خروج از ایستگاه، از خروجی شمالی خارج شوید، به سمت چپ بپیچید و از شلوغی بلوار پراسپکت میرا فاصله بگیرید. مسیر را به سمت شمال‌غرب ادامه دهید؛ از کنار ایستگاه مونوریل عبور می‌کنید و در همان نزدیکی، دروازه باشکوه ورودی پارک را خواهید دید.
نگاهی به تاریخ پارک ودنخا؛ از ابزار تبلیغاتی تا نماد ملی
تاریخچه پارک ودنخا به سال ۱۹۲۷ بازمی‌گردد؛ زمانی که حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی تصمیم به کلکتیویزه کردن کشاورزی گرفت. تغییری بنیادین که هدف آن ادغام مزارع کوچک شخصی در قالب مزارع جمعی بود. این سیاست که با مقاومت گسترده دهقانان مواجه شد و فاجعه قحطی ۱۹۳۲–۱۹۳۳ اوکراین را در پی داشت، نیازمند یک ابزار تبلیغاتی قدرتمند بود تا چهره‌ای مثبت از موفقیت‌های کشاورزی شوروی ارائه دهد. پاسخ دولت به این نیاز، نمایشگاه کشاورزی سراسری اتحاد جماهیر شوروی بود.
ساخت این نمایشگاه کاری عظیم بود. بیش از ۲۰۰۰ هنرمند، معمار و طراح در آن مشارکت داشتند و نتیجه، مجموعه‌ای در ابعاد یک شهر کامل شد. نمایشگاه در تاریخ ۱ اوت ۱۹۳۹ افتتاح شد؛ با ۳۲ پاویون صنعتی و کاخ‌هایی مخصوص هر جمهوری شوروی که معماری منحصربه‌فردشان بازتاب فرهنگ بومی آن مناطق بود. هدف، چیزی فراتر از نمایش محصولات کشاورزی بود و چندان طولی نکشید تا ودنخا به صحنه‌ای برای نمایش آینده سوسیالیستی تبدیل شد.
در دوره پس از جنگ جهانی دوم، ودنخا بار دیگر احیا شد تا بازتابی از بازسازی موفق اتحاد شوروی باشد. در سال ۱۹۵۴، با توسعه فضای پارک، آب‌نماها و طاق پیروزی در ورودی ساخته شدند. با روی کار آمدن خروشچف و آغاز دوران «گشایش»، معماری پرزرق‌وبرق پارک مورد انتقاد قرار گرفت، اما در همین دوره بود که نمایشگاه کشاورزی، صنعتی و ساختمانی با هم ادغام شدند و شکل جدیدی به خود گرفتند: نمایشگاه دستاوردهای اقتصاد ملی اتحاد شوروی (VDNKh).
ودنخا در دهه‌های بعد تبدیل به میزبان دائمی نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی شد که امری نادر در شوروی بود. اما با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و قطع بودجه‌های دولتی، روزهای تاریکی برای ودنخا آغاز شد. پاویون‌ها به شرکت‌ها و مغازه‌داران اجاره داده شدند و بخش زیادی از میراث شوروی، تخریب یا به حاشیه رانده شد. تا اواسط دهه ۲۰۰۰، ودنخا بیشتر شبیه یک مرکز خرید نامنظم بود تا یک نمایشگاه ملی.
اما از سال ۲۰۰۹، دوباره بارقه‌هایی از حیات در این مجموعه شکل گرفت و پس از انتقال مدیریت آن به دولت مسکو در سال ۲۰۱۳، فرآیند بازسازی با جدیت آغاز شد. امروز ودنخا با ترکیبی از موزه‌ها، نمایشگاه‌ها و فضای سبز تفریحی، به شکوه سابقش بازگشته و بار دیگر جایگاه خود را در میان جاذبه‌های اصلی پایتخت روسیه در تور اروپایی تثبیت کرده است.
آشنایی با جاذبه‌های دیدنی پارک ودنخا مسکو
امروزه پارک ودنخا با نام دوره خروشچف شناخته می‌شود: VDNKh، مخفف Vystavka dostizheniy narodnogo khozyaystva یا به فارسی «نمایشگاه دستاوردهای اقتصاد ملی». این مجموعه بزرگ، تنها یک پارک نیست؛ بلکه شهری در دل شهر است با تنوعی از تجربه‌ها برای بازدیدکنندگان با هر سلیقه و سن‌وسالی. در این بخش درباره فعالیت‌ها و جاهای دیدنی روسیه در پارک ودنخا می‌خوانید.
خیابان مرکزی و «شهر موزه‌ها»؛ قلب تپنده ودنخا
خیابان مرکزی پارک ودنخا، جایی است که شکوه معماری و تاریخ شوروی به اوج می‌رسد. در دو سوی این مسیر اصلی، میدان‌ها، کاخ‌ها و پاویون‌هایی قرار دارند که در گذشته نماینده جمهوری‌ها و صنایع کلیدی اتحاد جماهیر شوروی بودند. بسیاری از این ساختمان‌ها امروزه به موزه‌ها و فضاهای نمایشگاهی تبدیل شده‌اند و این بخش از ودنخا را به چیزی شبیه به یک «شهر موزه‌ای» واقعی بدل کرده‌اند. صرفا بازدید از همین بخش ارزشش را دارد که بابت قیمت بلیط مسکو هزینه کنید. در ادامه، با ۱۰ مورد از مهم‌ترین نقاط دیدنی این بخش آشنا می‌شوید:
- طاق پیروزی در ورودی اصلی پارک، با مجسمه ۸ متری طلایی «راننده تراکتور و زن مزرعه‌دار» که در دهه ۵۰ نماد ودنخا شد. موزه ودنخا نیز در بال غربی این طاق واقع شده است.
- میدان دوستی ملت‌ها و فواره‌ی طلایی «دوستی ملت‌ها»، با ۱۶ مجسمه نمادین که هر کدام نشان‌دهنده یکی از جمهوری‌های سابق شوروی است.
- پاویون شماره ۱، ساختمان اصلی ودنخا، با معماری کلاسیک که یادآور بنای دریاسالاری سنت‌پترزبورگ و برج‌های «هفت خواهران» استالینی مسکو است.
- پاویون متالورژی (شماره ۱۱) یا پاویون قزاقستان، با عناصر تزئینی شرقی و گنبد شیشه‌ای آبی‌رنگ.
- پاویون فضا (شماره ۳۴)، محل موزه فضانوردی و هوانوردی که با تالار گنبدی عظیم خود یکی از بزرگ‌ترین فضاهای سرپوشیده پارک است. در میدان صنعت مقابل این پاویون، مدل واقعی موشک وستوک، همان که یوری گاگارین را به فضا برد، قرار دارد.
- پاویون فرهنگ شوروی (شماره ۶۶) یا پاویون ازبکستان، با نمای سفید و دو بال ستون‌دار، به همراه روتوندای هندسی بزرگ در حیاط جلویی.
- پاویون مطبوعات شوروی (شماره ۶۷) یا پاویون جمهوری کارلیایی-فنلاندی، با دکور چوبی که صنایع اصلی منطقه مانند چوب، کشاورزی و ماهیگیری را بازتاب می‌دهد.
- پاویون انرژی اتمی (شماره ۷۱) یا پاویون روسیه، با سبک باشکوه امپراتوری استالینی و نقاشی دیواری از شهروندان افتخارآمیز شوروی؛ اکنون میزبان موزه تاریخ خدمات شهری است.
- پاویون کشاورزی (شماره ۵۸) یا پاویون اوکراین، کاخی طلایی و مجلل که اکنون به موزه خط و زبان اسلاوی اختصاص دارد. در روبروی آن، فواره سنگ گل که با موزاییک‌های درخشان و طلا تزئین شده، چشم‌ها را خیره می‌کند.
- پاویون شماره ۵۷ میزبان نمایشگاه «روسیه – تاریخ من» است؛ و در پشت آن، می‌توانید ماکت مسکو را ببینید؛ مدلی عظیم با مقیاس ۱:۴۰۰ از چهره شهر که جزئیات معماری پایتخت را به زیبایی به تصویر می‌کشد.
این خیابان، نقطه‌ای است که فرهنگ، تاریخ و غرور ملی در هر قدم آن موج می‌زند؛ محلی که نمی‌توانید از کنار آن ساده عبور کنید.
پارک دانش؛ جایی برای تجربه، یادگیری و مهارت‌آموزی
در بخشی از مجموعه عظیم ودنخا «پارک دانش» قرار دارد؛ منطقه‌ای آموزشی که بیشتر از یک فضای تفریحی است. اینجا جایی است که بازدیدکنندگان می‌توانند در دوره‌ها، کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی متنوع شرکت کنند و از امکانات به‌روز و حرفه‌ای بهره‌مند شوند. بنابراین فرصت گشت‌وگذار در آن را قبل از بلیط هواپیما مسکو تهران از دست ندهید. هسته اصلی این بخش، مجموعه‌ای به نام تکنوگراد (Tekhnograd) است؛ مفهومی نوآورانه که آن را به‌درستی «سوپرمارکت مشاغل» لقب داده‌اند. تکنوگراد از پنج بخش تخصصی تشکیل شده است:
- Service برای عاشقان آشپزی و هنرهای خوراکی، جایی برای ارتقای مهارت‌های سرآشپز بودن.
- Art مخصوص علاقه‌مندان به حرفه‌های خلاقانه و هنری، از طراحی تا اجرا.
- Tsifra بخش فناوری دیجیتال، با کارگاه‌هایی در حوزه برنامه‌نویسی، طراحی دیجیتال و مهارت‌های مرتبط با دنیای دیجیتال.
- Urban برای آشنایی با مشاغل شهری و عمرانی، از معماری گرفته تا مهندسی ساخت‌وساز.
- Prom بخش صنعتی و مهندسی، مخصوص علاقه‌مندان به مکانیک، طراحی صنعتی و فن‌آوری‌های کاربردی.
پارک دانش نه‌تنها برای نوجوانان و دانشجویان جذاب است، بلکه فرصتی برای بزرگ‌سالانی است که می‌خواهند مهارتی نو یاد بگیرند یا مسیر شغلی جدیدی را امتحان کنند. تجربه‌ای تعاملی که ترکیب یادگیری با سرگرمی را به‌خوبی در دل پارک ودنخا جا داده است.
پارک منظره؛ طبیعتی زنده در قلب یک مجموعه تاریخی
در گوشه‌های غربی و شمالی پارک ودنخا، پارک منظره (Landscape Park) قرار گرفته است؛ پروژه‌ای محیط‌زیستی و مدرن که جلوه‌ای متفاوت از طبیعت شهری را به بازدیدکنندگان هدیه می‌دهد. این پارک با مسیرهای پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و فضاهای مخصوص فعالیت‌های روباز، انتخابی عالی برای فرار از شلوغی شهر و آرامش در دل سبزی است.
یکی از جاذبه‌های شاخص این بخش، جنگل بلوط است؛ یکی از سالم‌ترین و قدیمی‌ترین جنگل‌های بلوط در منطقه مسکو، که در دل خود یک مسیر طبیعت‌گردی معلق میان درختان را جای داده است. در کنار آن می‌توانید در هزارتوی سبز قدم بزنید، در مزرعه‌های گل و باغ یاس بنفش عطر طبیعت را حس کنید یا در ساحل مصنوعی با صندلی‌های آفتاب‌گیر استراحتی دلچسب داشته باشید. برای کودکان نیز زمین‌های بازی آبی طراحی شده که روزشان را پرهیجان‌تر خواهد کرد. اگر قیمت هتل‌های مسکو با چنین خدماتی برایتان بالاست، حضور در این بخش از پارک ودنخا تفریحات شما را کامل می‌کند.
در مرکز این پارک طبیعی، فواره «خوشه طلایی» با طراحی خاص به شکل یک خوشه گندم، جلوه‌ای نمادین به فضای اطراف داده است. علاوه‌براین در اطراف خیابان مرکزی نیز باغ‌های تزیینی، باغ گل رز و بوستان‌های درخت شاه‌بلوط محیط دلپذیری برای علاقه‌مندان به طبیعت و عکاسی فراهم کرده‌اند.
پارک صنایع دستی؛ جایی برای تجربه هنر با دستان خود
در میان بخش‌های متنوع پارک ودنخا، پارک صنایع دستی حال‌وهوایی متفاوت دارد؛ محیطی که به هنرهای سنتی و مهارت‌های دستی اختصاص یافته است. مرکز اصلی این بخش، خانه صنایع دستی است که در پاویون شماره ۴۷ قرار دارد؛ جایی که در گذشته محل نمایشگاه پرورش خوک بود و اکنون به مکانی زنده برای آموزش و تجربه تبدیل شده است.
در این فضا می‌توانید در کارگاه‌های آموزشی و کلاس‌های عملی شرکت کنید که توسط اساتید حرفه‌ای برگزار می‌شوند. تجربه‌هایی چون ساخت مبلمان، تولید لوازم آرایشی طبیعی، شیشه‌گری، نقاشی روی شیشه، سرامیک‌سازی، نجاری، گل‌آرایی، گلدوزی و حتی پنیرسازی و تهیه شیرینی‌های محلی، تنها بخشی از فعالیت‌هایی هستند که اینجا در اختیار شما قرار می‌گیرند. همچنین امکان خرید سوغات‌های خاص و دست‌ساز برای یادگاری از این بازدید نیز وجود دارد.
در فصل تابستان، این بخش میزبان جشنواره‌ها و بازارچه‌های صنایع دستی می‌شود و حال‌وهوایی شاد و مردمی به خود می‌گیرد. علاوه‌براین در محدوده پارک صنایع دستی، یک مزرعه شهری و دهکده ماهیگیری هم فعالیت دارند که برنامه‌های آموزشی و سرگرمی برای کودکان و خانواده‌ها برگزار می‌کنند.
در کنار همه این بخش‌ها، دو پروژه در حال ساخت نیز به زودی چهره ودنخا را گسترده‌تر خواهند کرد: EXPO، یک مرکز بزرگ رویدادها، نمایشگاه‌ها و همایش‌ها، و پارک آینده، شهربازی مدرنی که توسط همان تیمی طراحی شده که پروژه دیزنی‌لند پاریس و مراسم افتتاحیه المپیک زمستانی سوچی را اجرا کرده‌اند. افتتاح این دو بخش برای سال آینده برنامه‌ریزی شده است؛ اتفاقی که بدون شک دامنه جذابیت‌های ودنخا را به سطحی جدید خواهد رساند.
ساعت کاری و قیمت بلیط پارک ودنخا مسکو
ورود به پارک ودنخا کاملا رایگان است و این مجموعه بزرگ و دیدنی، همه‌روزه و بدون تعطیلی پذیرای بازدیدکنندگان است. شما می‌توانید آزادانه در خیابان‌های تاریخی، باغ‌ها، میدان‌ها و محوطه‌های عمومی پارک قدم بزنید و از فضای باز و طبیعت آن لذت ببرید.
البته برخی از جاذبه‌ها، نمایشگاه‌ها یا موزه‌های داخل پارک مانند موزه فضانوردی یا تکنوگراد، نیاز به تهیه بلیط جداگانه دارند که قیمت آن‌ها بسته به بخش مورد نظر متفاوت است. با این حال، دسترسی به بخش بزرگی از پارک بدون هیچ هزینه‌ای امکان‌پذیر است و همین موضوع، ودنخا را به یکی از محبوب‌ترین و در دسترس‌ترین جاذبه‌های مسکو تبدیل کرده است.
بازدید از پارک ودنخا مسکو با تورهای روسیه طاهاگشت
اگر قصد دارید در سفر به مسکو، ترکیبی از تاریخ، معماری، طبیعت و نوآوری را یک‌جا تجربه کنید، پارک ودنخا نقطه‌ای ایده‌آل برای شماست. از بناهای باشکوه دوره شوروی گرفته تا موزه‌های علمی، فضاهای آموزشی و مسیرهای سرسبز پیاده‌روی، این مجموعه برای هر سلیقه‌ای چیزی برای ارائه دارد.
با شرکت در تور روسیه نوروز طاهاگشت می‌توانید بازدیدی منظم، کامل و بی‌دغدغه از این مجموعه گسترده داشته باشید. راهنمایان فارسی‌زبان، اطلاعات تاریخی و فرهنگی جذابی را در طول مسیر به شما ارائه می‌دهند و فرصت‌هایی فراهم می‌کنند تا بخش‌هایی از پارک را ببینید که شاید در بازدیدهای انفرادی از چشم پنهان بمانند. این سفر، فرصتی متفاوت برای کشف یکی از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی روسیه است.
