معبد بهشت، یکی از نمادهای ماندگار قدرت امپراتوری در چین باستان، با شکوه و عظمت خود در قلب پکن هر ساله پذیرای گردشگران از سراسر دنیاست. این بنای نمادین که به عنوان یکی از مهمترین یادگارهای تاریخ چین شناخته میشود، بخشی از پروژههای اولیه پایتختسازی سلسله مینگ در قرن پانزدهم میلادی است. این مجموعه باعظمت، که قدمت آن به دوره جابهجایی پایتخت از نانجینگ به پکن بازمیگردد، محل مقدسی برای اجرای آیینهای مذهبی و دعاهای امپراتوران مینگ و چینگ برای فراوانی و برکت کشاورزی بوده است. در این مقاله شما را به سفری در دل تاریخ، بازدید از جاذبههای کلیدی و کشف نکات کاربردی برای تجربهای فراموشنشدنی از معبد بهشت چین دعوت میکنیم. تا انتها همراه ما باشید.
معبد بهشت یکی از شگفتانگیزترین جاهای دیدنی چین در پکن است که داستانها و ویژگیهای منحصر به فردی را در خود جای داده است. این مجموعه مذهبی در قرن پانزدهم ساخته شد تا امپراتوران چین مراسم و آیینهای مقدس خود را در آن برگزار کنند. طراحی معماری آن به گونهای است که نمادی از هماهنگی بین آسمان و زمین باشد. سالن دعا برای محصول خوب، به عنوان نمادینترین ساختمان این مجموعه شناخته میشود. همچنین سکوی مدور یا قربانگاه، محلی مقدس برای برگزاری مراسم دعا بوده است.
یکی از جذابیتهای این مجموعه، دیوار پژواک است که زمزمهها را از یک سر به سر دیگر به وضوح منتقل میکند. این اثر تاریخی که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده، شامل سازههای دیگری از جمله طاق امپراتوری بهشت نیز هست. عدد نه در طراحی و چیدمان معبد اهمیت ویژهای دارد و نقش مهمی در ساختار آن ایفا کرده است. معبد بهشت محلی برای مراسم سالانه مهم در دوران مینگ و چینگ بود و امروزه میزبان جشنوارههای پرشوری است که با بازارهای سنتی و نمایشهای فرهنگی همراه میشود.
اگر پرواز هنگ کنگ تهران را خریداری کردهاید، باید ابتدا از هنگ کنگ به پکن بروید. از آنجا نزدیکترین ایستگاه مترو به معبد، ایستگاه Tiantandongmen در خط ۵ مترو است. اگر ترجیح میدهید با تاکسی بروید، کافی است به راننده بگویید: Please take me to the East Gate of the Temple of Heaven. (به چینی: 请带我去天坛东门). این مسیر سادهترین و سریعترین راه برای دسترسی به معبد بهشت است.
معبد بهشت در دو فصل اوج گردشگری و کم گردشگر ساعات بازدید متفاوتی دارد. در فصل پرگردشگر (از اول آوریل تا ۳۱ اکتبر)، دروازه اصلی از ساعت ۶:۰۰ صبح تا ۲۱:۰۰ شب باز است، در حالی که در فصل کم گردشگر (از اول نوامبر تا ۳۱ مارس) این زمان از ساعت ۶:۳۰ صبح آغاز میشود. در هر دو فصل دروازه اصلی تا ساعت ۲۲:۰۰ شب بسته میشود.
ساختمانهای مهمی مانند سالن دعا برای محصول خوب، دیوار پژواک، سکوی مدور یا قربانگاه و اداره موسیقی الهی در فصل شلوغ از ساعت ۸:۰۰ صبح تا ۱۷:۳۰ بعدازظهر قابل بازدید هستند و در فصل کمرفتوآمد این زمان تا ساعت ۱۷:۰۰ کاهش مییابد. همچنین بازدید از کاخ روزهداری و غرفه قصابی تنها از سهشنبه تا یکشنبه در دو بازه زمانی ۹:۰۰ تا ۱۲:۰۰ و ۱۳:۰۰ تا ۱۶:۰۰ امکانپذیر است. آگاهی از این برنامه زمانی به بازدیدکنندگان تور چین امکان میدهد تا تجربهای بهتر و برنامهریزیشدهتر داشته باشند.
برای بازدید از معبد بهشت، بلیتهای ورودی با قیمتهای مختلف در دسترس هستند. در فصل اوج گردشگری (از اول آوریل تا ۳۱ اکتبر)، قیمت بلیت ۳۴ یوان است، در حالی که در فصل کم گردشگر (از اول نوامبر تا ۳۱ مارس) این مبلغ به ۲۸ یوان کاهش مییابد. با خرید بلیت کامل، امکان بازدید از تمامی باغهای داخلی مجموعه را خواهید داشت. برای آشنایی بهتر با معبد، راهنمای صوتی در هر ورودی در دسترس است. هزینه راهنمای صوتی برای زبان چینی ۲۰ یوان و برای سایر زبانها ۴۰ یوان است.
برای خرید بلیت، میتوانید به ورودی معبد مراجعه کرده یا از طریق برنامه ویچت به صورت آنلاین آن را رزرو کنید. برای رزرو آنلاین، کافی است عبارت “天坛门票” را در ویچت جستجو کنید. حتما پاسپورت خود را به همراه داشته باشید، زیرا برای ورود به مجموعه به آن نیاز خواهید داشت. گردشگران خارجی میتوانند به راحتی بلیتها را از دفتر بلیتفروشی تهیه کنند، اما در ایام تعطیلات چینی، بهتر است بلیتها را از قبل رزرو کنید. همچنین میتوانید از دوستان چینی یا هتل محل اقامتتان بخواهید که رزرو بلیت را از طریق ویچت برای شما انجام دهند. اطلاعات رسمی بیشتر نیز از طریق وبسایت معبد بهشت در دسترس است.
معبد بهشت با جاذبههای برجسته و معماری خیرهکنندهاش یکی از مکانهایی است که نباید پس از خرید بلیط شانگهای از دست بدهید. هر گوشه از این مجموعه بازتابی از هنر، تاریخ و آیینهای امپراتوری چین است.
این سالن نمادین، مرکز اصلی معبد بهشت است. ساختار چوبی سهطبقه آن با کندهکاریهای پیچیده و رنگهای زنده تزیین شده و به عنوان شاهکاری از معماری باستانی چین شناخته میشود. این سالن نمادی از پرستش امپراتوری و عظمت فرهنگی چین است.
سکوی مدور یا قربانگاه مکانی است که امپراتوران مراسم قربانی خود را برای آسمان برگزار میکردند. این تراس مرمری دایرهای شکل با نردههای زینتی و سنگی در مرکز خود، نمادی از پیوند میان آسمان و زمین است.
در دیوار پژواک تجربهای شگفتانگیز از آکوستیک خواهید داشت. با زمزمه کردن در یک سمت دیوار، صدای شما در سمت دیگر به وضوح شنیده میشود. سه سنگ پژواک نیز همین پدیده را ارائه میدهند و بازدیدکنندگان را به تجربهای تعاملی دعوت میکنند.
طاق امپراتوری بهشت، ساختمانی دایرهای و کوچکتر است که لوحهای آیینی را در خود جای داده است. در کنار آن دفتر موسیقی الهی قرار دارد که در آن موسیقی مذهبی در مراسم آیینی اجرا میشده است.
در معبد بهشت، دو جایگاه مهم وجود دارد: سکوی مدور در جنوب و سالن دعا برای محصول و رزق و روزی خوب در شمال. این دو جایگاه از طریق پل پلهسرخ به یکدیگر متصل میشوند که نمایی زیبا و تاریخی را به مسیر بازدیدکنندگان بخشیدهاند.
محور اصلی معبد بهشت از شمال به جنوب امتداد دارد و سکوی مدور و سالن دعا را به هم متصل میکند. هنگام بازدید، قدم زدن در این مسیر محوری را از دست ندهید، زیرا تمامی نقاط برجسته و جذاب مجموعه در طول این مسیر قرار گرفتهاند و تجربهای کامل و بهیادماندنی از این مکان تاریخی را برای شما فراهم میکنند. در ادامه به ترتیب جاهایی را که باید قبل از موعد پرواز پکن تهران از آنها بازدید کنید، آوردهایم:
برای شروع بازدید از معبد بهشت، ورود از دروازه شرقی توصیه میشود. یکی از جذابترین تجربیات برای گردشگران، تماشای ورزش صبحگاهی محلیهاست. این تمرینات که بخشی از زندگی روزمره و فرهنگ اصیل چینی به شمار میرود، از ساعات اولیه صبح آغاز شده و تا ساعت ۱۱ ادامه دارد. مشاهده این فعالیتها فرصت بینظیری برای درک عمیقتر زندگی محلی و سبک زندگی ساکنان پکن است. در نزدیکی سنگ هفت ستاره نیز میتوانید بازار ازدواج را پیدا کنید؛ مکانی جالب و خاص که نگاهی متفاوت به جنبههای فرهنگی و اجتماعی چین ارائه میدهد.
یکی از بخشهای قابل توجه معبد بهشت، راهروی طولانی است که در بیرون سالن دعا برای برداشتهای خوب قرار دارد. این راهرو با ۷۲ اتاق در امتداد طول خود طراحی شده و کاربرد بسیار مهمی داشته است. هدف اصلی از ساخت آن، حفاظت از قربانیها در برابر عوامل طبیعی مانند باران، برف و طوفانهای شن بوده است. این راهرو، علاوه بر کاربرد عملی خود، به خاطر معماری خاص و طراحی منحصربهفردش نیز جذابیت زیادی دارد و بازدیدکنندگان را با جنبهای دیگر از هنر و دقت در معماری چینی آشنا میکند.
سالن نیایش برای برداشتهای خوب معروفترین ساختمان معبد بهشت است که به عنوان نمادی از عظمت معماری چینی شناخته میشود. این سازه ۳۱.۷۸ متر ارتفاع دارد و ساختار یکپارچه آن از اجزای چوبی با اتصالات تنون و مورتیز تشکیل شده است. طراحی شگفتانگیز این بنا نه تنها ظاهری باشکوه به آن بخشیده است، بلکه به گونهای مهندسی شده که توانایی تحمل وزن خود و نیروهای خارجی را به خوبی داشته باشد. این سالن با معماری بینظیر و اهمیت مذهبی خود، از اصلیترین نقاط دیدنی معبد بهشت به شمار میرود.
دیوار پژواک، بخشی از طاق امپراتوری بهشت است که به عنوان سازهای منحصربهفرد برای انتقال صدا طراحی شده است. سطح بسیار صاف و آجرهای به دقت چیدهشده این دیوار، باعث ایجاد پدیده پژواک میشود. این ویژگی خاص باعث شد که این دیوار بعدها به نام دیوار پژواک شناخته شود و به یکی از جاذبههای جذاب معبد بهشت تبدیل گردد.
در نزدیکی دیوار پژواک، سنگهای سه پژواک قرار دارند که تجربهای جالب و تعاملی را برای بازدیدکنندگان فراهم میکنند. اگر روی اولین سنگ بایستید و صدا کنید، پژواک یک بار شنیده میشود؛ روی دومین سنگ دو بار و روی سومین سنگ سه بار. این پدیده آکوستیک یکی از سرگرمکنندهترین قسمتهای بازدید است.
سکوی مدور قربانی در سال نهم سلطنت امپراتور جیاجینگ از سلسله مینگ (۱۵۳۰ میلادی) ساخته شده است. در مرکز تراس بالایی این سکوی مرمری، سنگی دایرهای قرار دارد که با ۹ حلقه متحدالمرکز از سنگها احاطه شده است. این سنگ که به سنگ مرکز آسمان معروف است، صدای بازتابی شبیه به صدای رعد تولید میکند. ایستادن روی این سنگ و شنیدن پژواکهای همزمان از چهار جهت، تجربهای بینظیر است که بازدید از آن را به یکی از بخشهای ضروری سفر به معبد بهشت تبدیل میکند.
معبد بهشت مملو از جزئیات و داستانهای جذابی است که هرکدام به نوعی بازتابدهنده فرهنگ، اعتقادات و آیینهای چین باستان هستند. در ادامه به برخی از این داستانهای جالب را میپردازیم که دانستن آنها قبل از پرواز تهران هنگ کنگ خالی از لطف نیست.
سنگهای معروف هفت ستاره در واقع شامل هشت سنگ هستند و نمادی از صورت فلکی دب اکبر به شمار میروند. این سنگها در دوران سلسله مینگ برای تثبیت انرژی معنوی در معبد قرار داده شدند و همچنان در دوران سلسله چینگ نیز مورد استفاده قرار میگرفتند. امپراتوران چینگ، برای تقویت اتحاد بین اقوام مانچو و هان، سنگ کوچکی در کنار این مجموعه در شمال شرقی اضافه کردند. این سنگ کوچک مانند ستاره کوچکی است که در کنار دب اکبر دیده میشود و نشاندهنده اتحاد و پیوند میان اقوام مختلف است.
بر اساس اعتقادات چین باستان، “آسمان در جنوب و زمین در شمال” قرار دارد و این دو به عنوان یین و یانگ شناخته میشوند. از آنجایی که چین در نیمکره شمالی قرار دارد و خورشید بیشتر در جنوب دیده میشود، جنوب نماد یانگ (آسمان) و شمال نماد یین (زمین) است. همچنین امپراتوران چین نمیتوانستند مستقیما معبد عبادت خود را مقابل تخت امپراتوری قرار دهند، زیرا این کار بیاحترامی به خداوند تلقی میشد. بنابراین معبد بهشت در جنوب شرقی شهر ممنوعه ساخته شد، جایی که به باور مردم، به آسمان نزدیکتر است.
تمامی ساختمانهای اصلی معبد، از جمله سالن دعا برای برداشتهای خوب، طاق امپراتوری بهشت و سکوی مدور قربانی گرد هستند. این طراحی به دلیل باورهای قدیمی چینی است که آسمان را گرد و زمین را مربع میدانستند.
سالن دعا برای محصولات خوب به دلیل داشتن سه لایه سقف یکی از برجستهترین سازههای معماری در معبد بهشت است. هرچه تعداد لایههای سقف بیشتر باشد، اهمیت ساختمان بالاتر است. تنها مکانهایی که ساختمانهای دو لایهای دارند، شهر ممنوعه و معبد کنفوسیوس هستند. اما معبد بهشت با سه لایه سقف، نشاندهنده احترام بیپایان به آسمان است.
معبد بهشت بر اساس اصول تائوئیسم ساخته شده است. در این باور، امپراتور به عنوان پسر خداوند به زمین فرستاده شده تا مردم را هدایت کند. در مراسم سالانه، امپراتور برای برگزاری مراسم باشکوه به معبد میآمد. اما چگونه خداوند از این مراسم مطلع میشد؟ بیرون معبد، سه تیر بلند قرار داشت که در آغاز مراسم، فانوسهای بزرگی روی آنها روشن میکردند. این فانوسها به عنوان علامتی برای خداوند بودند که جشن بزرگی در انتظار اوست.
اعداد در فرهنگ چینی معانی عمیقی دارند و در طراحی معبد بهشت نیز نقش بسیار مهمی ایفا کردهاند. از جمله این اعداد، عدد ۹ به عنوان نمادی از قدرت و یانگ نهایی، به شکلی هنرمندانه در معماری این مکان به کار رفته است.
در سکوی مدور قربانی، سه تراس با قطرهایی دقیق طراحی شدهاند: تراس بالایی با قطر ۹ ژانگ (۳۰ متر)، تراس میانی با قطر ۱۵ ژانگ (۳×۵) و تراس پایینی با قطر ۲۱ ژانگ (۳×۷). مجموع قطرهای این سه لایه برابر با ۴۵ ژانگ (۵×۹) است. علاوهبراین تراس بالایی شامل یک سنگ مرکزی است که توسط ۹ حلقه متحدالمرکز سنگ احاطه شده است. تعداد سنگها در هر حلقه به ترتیب ۹، ۱۸، ۲۷ و تا ۸۱ در حلقه نهم افزایش مییابد. این ترتیب، تاکید بیشتری بر عدد ۹ به عنوان عدد برتر یانگ دارد.
در سالن دعا برای برداشتهای خوب، طراحی ستونها نیز بر اساس نمادگرایی اعداد انجام شده است. این سالن دارای ۲۸ ستون چوبی بزرگ است که در سه حلقه متحدالمرکز قرار گرفتهاند. حلقه داخلی ۱۲ ستون دارد که نماد ۱۲ ماه سال و ۲۴ تقسیمبندی خورشیدی است. حلقه میانی نیز نماد ۱۲ فصل شبانهروز است و فضای میان ستونهای مرکزی نماد بهار، تابستان، پاییز و زمستان را تداعی میکند. این هماهنگی دقیق میان اعداد و طراحی معماری، بازتابدهنده مفاهیم عمیق فلسفی و معنوی چینی است و تجربه بازدید از معبد بهشت را به یک سفر معنوی و هنری تبدیل میکند.
اگر به دنبال تجربهای فراموشنشدنی از تاریخ و فرهنگ چین هستید، معبد بهشت یکی از بهترین انتخابها برای شماست. این شاهکار معماری، با داستانها و رمز و رازهای خود، هر بازدیدکنندهای را مجذوب میکند. با تورهای طاهاگشت یا با تهیه بلیط شانگهای تهران، میتوانید از برنامهریزی دقیق، راهنمای حرفهای و سفری راحت بهرهمند شوید و تجربهای بینقص از بازدید این مکان تاریخی داشته باشید. همراه با طاهاگشت، قدم در دل تاریخ بگذارید و شکوه امپراتوریهای باستانی چین را از نزدیک لمس کنید.